Jazzmuziek heeft zich nooit echt genesteld in Oost Europa, maar nu is er een aangename nieuwe jazzstem uit Slowakije, een land dat is geworteld in de klassieke muziek. Haar naam is Ester Wienerová en “Blue Journal” is haar debuut album. Ze wordt begeleid door een band met muzikanten uit het Oosten en het Westen. Het feit dat Ester heeft gekozen voor de jazz kunnen we gevoeglijk op het conto schrijven van haar moeder, pianist, componist, lerares en songwriter die protestliederen schreef met sluwe kritiek op het Sovjet systeem dat dominant was in Slowakije. Haar moeder begon haar pianoles te geven op haar zesde en de twee gingen samenspelen, zingen en songs te schrijven. Haar eerste internationale faam verkreeg ze toen ze optrad in “the Voice of Czechoslovakia” een zangcompetitie die op televisie werd uitgezonden.

Ze werd verliefd op de Westerse muziek die haar moeder had verzameld, ze wilde een jazzopleiding maar die was er niet in Slowakije, ze merkte dat veel lesboeken werden uitgegeven door Berklee Press, ze had niet eerder van de school gehoord maar ontdekte wel dat het de top was en dat ze audities hielden in diverse internationale locaties, ze wist haar moeder te overtuigen haar mee te nemen naar een auditie op haar 18de verjaardag. Verrassend genoeg werd ze geaccepteerd om een opleiding te volgen in Boston, een droom werd waarheid, maar haar ouders hadden niet het benodigde geld om haar in de VS te laten studeren. Door crowdfunding was ze tenslotte in staat een jaar te studeren, maar Berklee heeft een studiebeursprogramma dat haar in staat stelde haar bachelor te halen in Vocal Performance. Ze zette haar opleiding voort aan het New England Conservatory waar ze haar master in Jazz Composition behaalde. Tussendoor maakte ze zich een jaar vrij om te reizen en op te treden, ze was te horen op festivals in Panama, Guatemala en China, na haar terugkeer naar Slowakije was het land in complete lockdown.

Ze verzamelde een internationale groep van muzikanten om zich heen, sommigen kende ze nog van Berklee. Het betreft saxofonist Sam Knight uit Groot Brittanië, harpspeler Charles Overton uit de V.S., percussionist Kan Yanabe uit Japan en bassist Michal Selep uit Slowakije. Vocaal beweegt de stem van Ester zich tussen die van een singer-songwriter en jazz, je hoort dat de muziek van Maria Schneider, Joni Mitchell en Luciana Souza haar hebben beïnvloed. Maar ze heeft haar eigen intieme geluid die mij als criticaster van vocale jazz toch hebben overtuigd omdat ze niet beantwoord aan de geëigende jazzmaniertjes. Bovendien zijn alle teksten van haar hand heel persoonlijke en daardoor overtuigend. “Who are you now” gaat over haar nostalgie over de V.S. na haar terugkeer naar Slowakije, “Sensitive” is gebaseerd op een gedicht van de Slowaakse poëet Miroslav Válek, in “Nightingales and Maple Trees” horen we een instrument als een houten fluit om een geluidsbeeld te schilderen van de natuur. In “Burrito” laat Ester de muzikanten improviseren op haar tekst, het levert spannende muziek op door de vruchtbare wisselwerking van muziek en tekst, vooral Sam Knight blinkt hier uit met een fraaie solo.

Een factor die letterlijk niet over het hoofd is te zien is de bijzonder aantrekkelijke vormgeving van deze cd, het oogt als een fraai boekwerkje bekleed met indigo-blauwe stof, met daarin de tekst van de nummers, Ester zingt trouwens in het Engels, maar de tekst is ook aanwezig in het Slowaaks. En ook een aantal fraaie foto’s, en blanco pagina’s waar de luisteraar zijn impressies kan weergeven, het neemt extra ruimte in, maar het oogt als een sieraad waardoor de cd misschien wel vaker wordt gedraaid . Een heel apart album dat eigenlijk niet helemaal valt te rubriceren in de categorie jazz, er zitten zoveel andere invloeden in van singer-songwriter tot muzikaal dichtwerk, vul maar in.

Jan van Leersum.